FIFA opublikowała najnowszy raport dotyczący wynagrodzeń agentów piłkarskich, którzy obsługują transfery. Oficjalna kwota, jaką kluby zapłaciły agentom za obsługę transakcji w 2023 roku, wynosi 888,1 mln dolarów. Rok temu ta kwota była aż o 42,5% niższa. Realny zarobek agentów jest jednak znacznie wyższy, ponieważ pod uwagę nie wzięto transakcji wewnątrz jednej ligi. Tymczasem FIFA chce z tym walczyć, ale nie bardzo może. O co chodzi?
Ponad 3,5 mld złotych zarobili agenci piłkarscy w 2023 roku
Jednym z celów FIFA jest stałe dążenie do większej transparentności całego systemu transferowego w piłce nożnej, dlatego do paru lat publikowany jest coroczny raport podsumowujący zarobki agentów piłkarskich. Jest to możliwe dzięki specjalnym przepisom, które wymagają od klubów zamieszczenia informacji o zaangażowanych agentach klubowych oraz reprezentujących piłkarza przy każdej transakcji (nazwiska, usługi, opłaty).
W przypadku męskiego futbolu, biorąc pod uwagę wyłącznie transfery międzynarodowe, kwota 888,1 mln odpowiada za 10% całkowitych wydatków na transfery w 2023 roku. I jest to zdecydowany rekord. Dotychczas rekordowy był rok 2019, gdy zarobki agentów wyniosły 654,7 mln dolarów. Kolejne trzy lata odznaczyły się spadkami, co spowodowane było oczywiście pandemią korona-wirusa.
Wracając jednak do danych za obecny rok – na całą tę kwotę złożyło się 3353 transferów międzynarodowych, co oznacza wzrost o 8,4% w porównaniu z poprzednim rokiem. Najwięcej agentom zapłaciły oczywiście kluby z Anglii (281,3 mln dol.). Na drugim miejscu znalazły się Włochy (115,7 mln dol.). Bardzo wysokie miejsce zajęła też Arabia Saudyjska (86 mln dol.), która od początku roku jest bardzo aktywna na rynku.
Biorąc pod uwagę fakt, że FIFA nie bierze pod uwagę transferów wewnątrz każdej ligi, prawdziwa kwota zysku dla agentów piłkarskich jest tak naprawdę wyższa.
Gdzie najwięcej zarobili agenci piłkarscy w 2023 roku?
- Anglia – 281,3 mln dol. (1,11 mld zł)
- Włochy – 115,7 mln dol. (457 mln zł)
- Niemcy – 89 mln dol. (351,5 mln zł)
- Arabia Saudyjska – 86 mln dol. (339,5 mln zł)
- Portugalia – 60,9 mln dol. (240,5 mln zł)
- Hiszpania – 52,9 mln dol. (209 mln zł)
- Francja – 42,2 mln dol. (166,5 mln zł)
Wartość w złotówkach obliczono na podstawie średniego kursu dolara amerykańskiego z dnia 14 grudnia 23 r.
Agenci piłkarscy w męskim futbolu otrzymywali najczęściej wynagrodzenie w przedziale 10-100 tysięcy dolarów. Drugi najwyższy próg wynagrodzenia wyniósł od 100 tysięcy do 1 miliona.
Rekordowy rok również w piłce nożnej kobiet
Postęp zanotował też rynek transferowy w piłce nożnej kobiet. Pierwszy raz w historii profesjonalne kluby kobiece przekroczyły barierę 1 mln dolarów przeznaczonych na opłaty dla agentów. Łączna suma wydatków zbliżyła się do 1,4 mln dolarów, co stanowi zaledwie 0,16% wszystkich kosztów w przypadku męskiego futbolu.
Liczba wszystkich transferów międzynarodowych wyniosła natomiast tylko 125. Niemniej jest to wzrost o ponad 20% w porównaniu do roku 2022.
Powyższe dane to kolejny dowód na rozwój kobiecej piłki, ale jednocześnie dobitnie ilustruje to ogromną przepaść w porównaniu z piłką nożną mężczyzn.
Nowy system licencyjny FIFA dla agentów piłkarskich
FIFA na początku tego roku uregulowała również kwestie licencji dla agentów piłkarskich. Od dnia 9 stycznia 2023 r. każda osoba spełniająca określone wymagania może ubiegać się o licencję agenta piłkarskiego.
Wśród wymagań są: niekaralność, brak dyskwalifikacji w profesjonalnym sporcie, brak powiązań z FIFA, związkami, klubami oraz ligami i brak powiązań w ostatnich 12 miesiącach z podmiotami organizującymi zakłady bukmacherskie. Ponadto licencji nie otrzyma osoba, która w ostatnich dwóch latach wykonywała ten zawód bez licencji. Smakiem muszą się również obejść wszyscy, którzy w ostatnich pięciu latach zbankrutowali lub byli powiązani z podmiotem, który zbankrutował.
Od początku roku do 30 listopada wpłynęło prawie 20 tysięcy wniosków licencyjnych, ale finalnie do egzaminów przystąpiło 9207 osób. Poziom zdawalności osiągnął zaledwie 32,6%. Celem tych zmian jest ograniczenie patologii na rynku transferowym związanej z uzyskiwaniem zbyt dużych opłat kosztem całego systemu piłkarskiego.
Bazując na kwocie potwierdzonej przez FIFA z tytułu transferów międzynarodowych oraz liczbie wydanych licencji dla agentów piłkarskich, średni roczny zarobek agenta wynosi około 296 tysięcy dolarów. Trzeba jednak z tyłu głowy mieć fakt, że realne zarobki agentów są znacznie wyższe.
Nieskuteczny FFAR (Regulamin agenta piłkarskiego FIFA)
To nie jedyna zmiana, jaką FIFA wprowadziła na rynku agentów piłkarskich. Światowa federacja piłkarska poprzez nowe przepisy wprowadzone 1 października (FFAR – Regulamin agenta piłkarskiego FIFA), nałożyła m.in. górne limity wynagrodzenia dla agentów. Stworzenie nowych zasad poprzedziły długie i kompleksowe konsultacje z udziałem zawodników, klubów, lig, stowarzyszeń członkowskich FIFA oraz samych agentów.
Kluczowe założenia nowych zasad dla agentów piłkarskich dot. wynagrodzenia
a) Zarobki piłkarza poniżej lub równe 200,000 dolarów rocznie:
– 5% rocznego wynagrodzenia, gdy klientem agenta jest wyłącznie piłkarz lub klub pozyskujący;
– 10% rocznego wynagrodzenia, gdy klientem jest piłkarz oraz klub pozyskujący;
– 10% opłaty transferowej, gdy klientem jest klub sprzedający.
b) Zarobki piłkarza powyżej 200,000 dolarów rocznie:
– 3% od nadwyżki powyżej 200 tysięcy, gdy klientem jest wyłącznie piłkarz lub klub pozyskujący;
– 6% od nadwyżki powyżej 200 tysięcy, gdy klientem jest piłkarz oraz klub pozyskujący;
– 10% opłaty transferowej, gdy klientem jest klub sprzedający.
Jak można się domyślać, pojawiło się wiele głosów sprzeciwiających tym zmianom, pomimo tego, że wszystko zostało zatwierdzone w lipcu przez Trybunał Arbitrażowy do spraw Sportu (CAS), który przychylił się do argumentacji FIFA. W wielu europejskich krajach odbyły się rozprawy sądowe po zaskarżeniu przepisów przez agentów piłkarskich – Niemcy, Holandia, Belgia, Wielka Brytania, Hiszpania, Szwajcaria, Czechy, Belgia.
Głównymi argumentami przeciwko wprowadzeniu tych przepisów są: negatywny wpływ na model biznesowy agentów piłkarskich oraz sprzeczność z prawem konkurencji.
Jeszcze pod koniec września 2023 roku FIFA ogłaszała, że od 1 października FFAR będzie w pełni egzekwowany, wskazując jako wyjątek Niemcy, gdzie sąd w Dortmundzie zawiesił część zapisów. Obecna sytuacja jest jednak nieco inna, ponieważ agenci piłkarscy wygrali jeszcze w Hiszpanii oraz w Anglii. Dzięki temu w tych krajach FIFA również nie może egzekwować FFAR. Ponadto nad przepisami FIFA pochyli się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Oznacza to, że pomimo chęci FIFA do zmiany sytuacji na rynku agentów piłkarskich, główne założenia FFAR odnoszące się do wysokości wynagrodzenia nie będą mogły być egzekwowane.
Co z przyszłością Lewandowskiego w Barcelonie? Wszyscy zapominają o ważnym aspekcie
