Kibiców piłki ręcznej coraz mocniej rozgrzewa sprawa 26 spotkań, które mogły zostać ustawione między wrześniem 2016 roku a listopadem 2017 roku przez osiem par sędziowskich. Okazuje się, że całe zamieszanie ma jeszcze szerszy kontekst i łączy się z aferą we włoskim futbolu z 2011 roku. Jak to możliwe?
Oczy świata piłki ręcznej skierowane na duńską telewizję TV2
Podczas trwających MŚ media obiegła informacja, która dla kibiców szczypiorniaka była niczym trzęsienie ziemi. Duńska telewizja publiczna TV2 ujawniła, że posiada raport firmy Sportradar dotyczący nieprawidłowości sędziowskich w okresie od września 2016 roku do listopada 2017. Wynika z niego, że aż 26 spotkań mogło zostać ustawionych pod konkretne wyniki – Będzie wielki skandal w piłce ręcznej? W tle mecze z udziałem najlepszej polskiej drużyny.
Oskarżenia dotyczą ośmiu par sędziowskich. W tym gronie znajduje się m.in. duet Matija Gubica i Boris Milosević. Inną parą podejrzaną o zachowania niezgodne z przepisami są Giorgij Nachevski i Slave Nikolov. Oba zespoły sędziowskie pracują przy Mistrzostwach Świata 2023 w Polsce i Szwecji. Analizy Sportradaru są szczególnie niekorzystne dla drugiej z wymienionych par.
Dlaczego? Otóż według raportu Giorgij Nachevski może mieć bliskie powiązania z członkami grupy przestępczej zaangażowanej w aferę „Calcioscommesse”. Ta wybuchła w 2011 roku, gdy włoska policja aresztowała kilkadziesiąt osób zamieszanych w ustawianie meczów piłki nożnej. Wówczas na liście podejrzanych znaleźli się m.in. Giuseppe Signori, Mauro Bressan, Stefano Bettarini czy Cristiano Doni.
Ta sama grupa, którą podejrzewa się o namieszanie w lidze włoskiej, za cel miała obrać sobie również rozgrywki piłki ręcznej. Wszystko dlatego, że sędziowie szczypiorniaka mają jeszcze większe możliwości wpływania na rezultaty spotkania niż ich koledzy zajmujący się futbolem.
– W piłce ręcznej sędziowie mają wiele możliwości wpływania na wynik. W ułamkach sekund decydują, czy ma być karny, czy rzut wolny, czy powinno nastąpić opóźnienie gry, czy też dwuminutowe zawieszenie. Przestępcy są tego w pełni świadomi, dlatego wykorzystanie sędziów jest dla nich oczywiste – powiedział w rozmowie z duńską TV2 Chris Kronow Rasmussen, specjalizujący się w zapobieganiem przestępstwom finansowym, w tym również w sektorze bukmacherskim.
En række internationale bettingselskaber har ‘blacklists’ over håndbolddommere, der mange gange har været involveret i kampe med mistænkeligt betting. 16 dommerpar optræder på en af listerne – herunder flere, der dømmer lige nu til VM #hndbld #POLSWE2023https://t.co/sc3knZHfsu
— Lars Bruun-Mortensen (@larsbmo) January 16, 2023
Dowodem w sprawie jest analiza sieci społecznych (SNA)
W tym momencie wielu czytelnikom nasuwa się zapewne pytanie w jaki sposób analitycy pracujący nad raportem dowiedzieli się o potencjalnych powiązaniach Giorgija Nachevskiego środowiskami ustawiającymi mecze. Wszystko dzięki mediom społecznościowym, a właściwie analizie sieci społecznej (SNA). Ta polega na szczegółowym prześledzeniu profili podejrzanych sędziów i to właśnie na ich podstawie wywnioskowano, że sędzia z Macedonii Północnej zna się z osobami odpowiedzialnymi za ustawianie spotkań w piłce nożnej we Włoszech.
To oczywiście nie dowodzi niczyjej winy ani nie może być zakwalifikowane jako przestępstwo. Jest jednak poważną poszlaką w całej sprawie. Jak podkreśla Christian Waldstrøm z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu w Aarhus, analiza SNA jest bardzo przydatnym narzędziem do badania sieci przestępczych. Podkreśla jednak, że nie może być brana za pewnik, ale jedynie stanowi przesłankę, iż coś wymaga dalszej analizy.
– Wydaję się, że ich pomiary są raczej przejrzyste. To jest ważne. Jeśli są powiązania między dwoma osobami, to musimy wiedzieć, na czym się opierają […] – powiedział Waldstrøm pytany o sprawę przez duńskich dziennikarzy.
Several World Handball Championship referees tied to match-fixing. This story from @TV2SPORTdk is a true bomb under the sport of handball!https://t.co/UcMZ9I4U2k#handball
— Rasmus Boysen (@RasmusBoysen92) January 15, 2023
Europejska Federacja Piłki Ręcznej (EHF) milczy od 2018 roku
Całej sprawie pikanterii dodaje fakt, że według medialnych doniesień Europejska Federacja Piłki Ręcznej (EHF) od samego początku, a więc od 2018 roku wiedziała o pracy nad opisywanym raportem. Oficjele wiedzieli również o potencjalnych koneksjach Nachevskiego z mafią zajmującą się zakładami bukmacherskimi. Sprawa wyszła jednak na jaw dopiero teraz dzięki telewizji TV2.
Pomimo niepokojących analiz duet Giorgij Nachevski – Slave Nikolov miał w przeszłości okazje poprowadzić naprawdę wielkie spotkania. Para sędziowała m.in. starcie finałowe Mistrzostw Europy 2020 pomiędzy Hiszpanią a Chorwacją. Macedończycy na aktualnie trwających MŚ 2023 mieli natomiast zaszczyt być rozjemcami w starciu Bahrajn -Tunezja. Mecz zakończył się remisem 27:27.
Na sam koniec warto kilka słów poświęcić firmie Sportradar. Szwajcarskie przedsiębiorstwo zajmuje się badaniem rynku sportowego wykorzystując do tego najnowsze technologie. Spółka dostarcza usługi i rozwiązania technologiczne mediom, bukmacherom oraz organizacjom sportowym, współpracując z takimi markami jak NHL, NBA, NFL czy FIFA.
Sportradar jest uznawaną za jedną z wiodących na świecie firm zajmujących się wykrywaniem ustawionych wydarzeń sportowych. Przedsiębiorstwo specjalizuje się m.in. w analizowaniu i prowadzeniu dochodzeń w sprawie podejrzanych meczów i zakładów bukmacherskich.
