Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak ważny jest prawidłowy oddech, nie tylko podczas uprawiania sportu, ale w codziennym funkcjonowaniu? Choć wydaje się to absurdalne, większość z nas ma problemy z oddychaniem, czasami przez złe nawyki, czasami przez choroby. Jedno jest pewne. Skupiając się na swoim oddechu i poprawiając jego jakość, poprawisz jakość wielu aspektów swojego życia – od skupienia po relaks.
Hiperwentylacja
Na początku zajmiemy się tym specyficznym i niepokojącym objawem. Hiperwentylacją określamy zjawisko, w trakcie którego oddech znacząco przyspiesza i staje się zbyt głęboki. Przeciętnie, w trakcie jednej minuty łapiemy około 18 wdechów. Podczas hiperwentylacji ich liczba rośnie do ponad 20. Przyspieszona wymiana gazowa prowadzi do spadku stężenia dwutlenku węgla we krwi, a w konsekwencji – do obniżenia pH organizmu i jego paradoksalnego niedotlenienia.
Taki symptom może przydarzyć się każdemu z nas, na przykład podczas sytuacji silnie stresujących, jednak najbardziej narażone na niego są osoby zmagające się na przykład z chroniczną nerwicą. Podczas hiperwentylacji, szybkiemu oddechowi towarzyszy również przyspieszony rytm serca, poty, drżenie mięśni czy zaburzenia widzenia. Podłoże hiperwentylacji może być jednak inne, bo ta może na przykład być objawem chorób serca, astmy, czy nawet raka płuc. Jeśli cierpisz na powtarzające się ataki hiperwentylacji, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.
Objawy niewłaściwego oddychania
Obserwacja oddechu to pierwszy krok do zmiany. Na początku trzeba zaznaczyć, że oddech często odzwierciedla stan psychiczny, a złe nawyki nabrane podczas negatywnie nacechowanych okresów w życiu mogą ciągnąć się za nami naprawdę przez długi czas. Przykłady? Kiedy jesteśmy zestresowani lub przestraszeni, oddychamy szybko i krótko. W momentach smutku wzdychamy – robimy krótki oddech i długi wydech. Trzeba jednak zauważyć, że działa to również w drugą stronę – odpowiednie opanowanie oddechu może nam pomóc w ujarzmieniu swoich złych emocji.
Przyjmuje się, że dzieci wykorzystują prawie 100% pojemności swoich płuc, niestety, w dorosłym życiu ta wydajność spada nawet do jedynie 40%. W konsekwencji organizm jest stale niedotleniony, a jakość życia spada. To z kolei rodzi chroniczne niewyspanie i zmęczenie, stres i dalsze pogłębianie się złych nawyków.
Jak odbywa się prawidłowe oddychanie
Prawidłowy oddech powinien być spokojny i głęboki. Wdech powinien być wykonywany nosem, ponieważ ten posiada nabłonek skonstruowany w ten sposób, by nawilżyć i ogrzać powietrze dostające się do naszych płuc. Oddechy nie powinny być jednak zbyt głębokie i nienaturalne. Dobrze jest nauczyć się na nowo oddychać jak dzieci – czyli z wykorzystaniem przepony, dzięki której będziemy mogli naturalnie regulować intensywność oddechu.
Leczenie bólu oddechem
To nie żart. Każda reakcja bólowa jest naturalnym działaniem naszego organizmu, mającym na celu ostrzeżenie nas przed niebezpieczeństwem lub nieprawidłowością. Ból o zbyt wysokiej intensyfikacji może jednak prowadzić do stałego podnoszenia się poziomu stresu i wewnętrznego napięcia. Odpowiednio kontrolowany oddech pozwala na lepsze dotlenienie, odprężenie i uaktywnienie się części układu nerwowego odpowiedzialnej za regenerację, co w konsekwencji prowadzić może do uśmierzenia bólu lub zmniejszenia jego intensyfikacji.
Czy potrzebujesz zmienić swoje nawyki? Jak poprawić oddech
Jeśli nie uprawiasz sportu i żyjesz w ciągłym stresie, to najprawdopodobniej zmiana nawyków oddechowych może pomóc Ci znacząco podnieść poziom życia. Nie chodzi tu tylko o wysypianie się, czy relaks. Kontrola oddechu przełoży się widocznie na kontrolę własnych emocji. Może pomóc zahamować niepotrzebny gniew czy stres i w chwilę odmienić stan umysłu. Jeśli chcesz sam się przekonać, spróbuj na początek oddychać przeponowo. Nie jest to trudne, chociaż na początku nieintuicyjne – jeśli chcesz znowu poczuć przeponę, połóż się płasko na plecach i oddychaj, obserwując ruch górnych partii brzucha (dla ułatwienia możesz położyć na nim książkę lub inny lekki, płaski przedmiot).
Do innych sposobów, które mogą nam pomóc w opanowaniu spokojnego i jednostajnego oddechu, należą medytacja i joga. Technika stosowana w tej drugiej dyscyplinie, czyli pranajama polega na zaczerpnięciu głębokiego oddechu, zatrzymaniu go i wykonaniu wydechu, podczas którego pozbywamy się z ciała toksyn i negatywnej energii. Skuteczne będą również inne wschodnie sztuki, takie jak Tai Chi, podczas których wykonujemy oddechy brzuszne (czyli przeponowe) – wdychając powietrze, wypychamy brzuch do przodu, wciągamy go natomiast podczas wydechu. Dzięki stosowaniu tych technik możemy zrozumieć własne ciało i nauczyć się je kontrolować. Nieocenione będą także ćwiczenia kardio, podnoszące naszą ogólną wydolność tlenową.
